Ses ve Öksürük Analizi ile Koronavirüs Tanısı
Ses ve Öksürük Analizi ile Koronavirüs Tanısı; Ülkemizde ve dünyada salgın haline gelen ve tüm hayatı ektisi altına alan koronavirüs için ülkemizde önlemler alınmaya devam ediyor. Virüsün bulaşmaması için maske mesafe ve hijyen kurallarına dikkat ederken bir yandan da bu virüsün tanısı ve tedavisi için çeşitli çalışmalar devam ediyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim üyesi tarafından yapılan açıklamaya göre TÜBİTAK destekli proje kapsamında öksürük ve ses analizi yapan yazılım ile Koronavirüs tanısı koyabilecek bir seviyeye gelmiş bulunuyoruz. Yapılan çalışma ve analizlerde çıkan sonuçlara göre konuşma ve öksürük ilintisinin virüsün tanısını ortaya koyduğu görülmüştür. Böylece hastalık şüphesi bulunanların hızlı şekilde tespit edilmesi için yararlı birer uygulamanı yakın zamanda çıkacağı ve hayata geçirileceği bilgisini vermiştir.
Uygulama Nasıl Olacak
Test için standart bir cep telefonu yeterli olacaktır. Ses öksürük ve konuşma analizi için cep telefonu üzerinden ses perdesi, standart mesafe ile kişini ses kaydı alınacak. Bunun için pozitif şüphesi olan kişiye standart bir metin okutulup ses kaydı alınıp, kişini öksürüğü ve ses analizi yapılıp, konuşma karakterinde değişikliler değerlendirilecek. Bu konuda yapılan araştırmada hastalar ile yüz yüze ve online olmak üzere iki gurupta ayrılıp incelendi. Testi pozitif olanlar 25 negatif olanlar ise 25 kişiden oluşan gurupta ön izlemde ses kaydı öksürük ve konuşmanın ayrıştırılmasıyla birlikte toplam 100 etiketli veri dönüştürülüp, konuşma ve öksürük kayıtlarından alınan nitelikler pozitif ve negatif sonuçlarına göre dağılımı arasındaki fark incelendi.
Pozitif Olan Hastaların Ses Tonunda Değişiklik Olduğu Görüldü
Konuşma ve öksürük analizi testinde covid-19 virüsü olan hastaların ses tonunda değişiklik olduğu görüldü. Öksürük ve ses tonundaki karakterlerinde değişiklik olduğu dijital ortamda değerlendirilip kişini covid-19’a bağlı olarak üst solunum yolu enfeksiyonu geçirip geçirmediği konusunda değerlendirmeler yapılıp, konuşma ve öksürük kayıtlarından elde edilen nitelikler ise VGGİSH ile MFCC olarak isimlendirilmiştir. MFCC öksürük sesini, VGGish niteliğini ise konuşma seslerini temsil etti. Testi pozitif çıkan hastaların öksürük ve konuşma seslerindeki durma boşluğu testi negatif olanlara göre daha fazla olduğu gözlemlendi Kısaca ses analizleri insan kulağının ayırt edemeyeceği duyarlılıkta olup, Covid-19 virüsü bulunan hastalarda farklılık oluşturduğu belirtiyor.
Virüsün Hızlı Tespiti İçin Kritik Öneme Sahip
Pozitif hastalar negatif hastalara oranla daha geniş kapsamlı bir veri dağılımına sahip olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca pozitif hastaların öksürük sesleri verileri çoğunluğunu ortalamanın altında, konuşma seslerinde ise bu oran biraz daha az olduğu gözlemlendi. Testi negatif olanların öksürük ve konuşma sesindeki oran ise pozitif hastalara göre biraz daha fazla olduğu tespit edildi. VGGish özniteliğindeki veri dağılımının birbirine yakın olduğu gözlemlendi. Yapılan bu öksürük ve konuşma analizlerine göre covid-19 virüsünü olup olmadığı ortaya koyduğundan dolayı hastalık şüphesi olan kişilerin hızlı tespit edilmesi acısından kritik bir öneme sahip olduğu belirtildi.
Vakaya Ne Kadar Etkili Olur
Yapılan ses ve öksürük analizleri ile korona virüsün tedavi edilmesi için değil, sadece virüs şüphesi olanları daha hızlı tespiti ve karantinaya daha hızlı bir şekilde girip virüsün dağılımını önlemek için etkili bir çalışmadır. İlerleyen zamanlarda çalıma için patent başvuru yapılıp, mobil uygulaması ile normal yaşantıda da kullanabileceği söyleniyor.