Grip Nedir Nasıl Korunmalıyız?
Grip Nedir Nasıl Korunmalıyız? Grip, her yıl milyonlarca insanı etkileyen bir solunum yolu hastalığıdır ve hastaneye yatış gerektiren ciddi sorunlara neden olabilir. Grip ve ardından gelen akciğer enfeksiyonları, dünyadaki en yaygın ölüm nedenlerinden biridir.
İnfluenza virüsünün sebep olduğu grip enfeksiyonu, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Yaşlılarda menenjit, perikard iltihabı, zatürre ve orta kulak iltihabı gibi problemlere yol açabilen gripten korunmak amacıyla yaşlıların ve kronik sağlık sorunları olan kişilerin aşılanmaları özellikle önerilir. Grip virüsü, Amerika Birleşik Devletleri’nde altıncı önde gelen ölüm nedenidir. Her yıl 20.000 kişi grip ve ardından gelen akciğer enfeksiyonlarından ölmektedir. Bunların %90’ı 65 yaş üstü kişilerdir.
İnfluenza virüsünün antijenik yapısı değiştiği için her yıl aşılanmak gerekir. 3 tip influenza virüsü vardır. İnfluenza A hem insanlarda hem de hayvanlarda hastalığa neden olabilirken, İnfluenza B ve C insanlarda hastalığa neden olur. Grip C enfeksiyonu daha hafiftir ve büyük salgınlara neden olmaz.
Grip Nasıl bulaşır?
Virüs, öksürme veya hapşırma sonrası havadaki damlacıklar yoluyla kişiden kişiye bulaşır. Damlacıklar havada 3 gün asılı kalabilir. Mesela bir odada grip olan biri öksürürse 3 gün sonra o odaya giren birine grip bulaşabilir. Bu nedenle hastalık oldukça bulaşıcıdır ve ciddi salgınlara neden olabilir. Grip virüsü, kuzey yarım küre’de ekim ayının başından nisan ayının ortasına kadar gözlenir. En yaygın salgın dönemi aralık ortasından mart başına kadardır.
Kimler özellikle aşılanmalıdır?
Grip virüsünün neden olduğu çoğu hastalık ve ölüm, yıllık grip aşıları ile önlenebilir. Grip aşısı, kendisini gripten korumak isteyen herkese önerilir. Nedeni grip en hafif seyrinde bile ortalama 2-8 günlük iş kaybına neden olabiliyor. Ancak grip aşısının şiddetle tavsiye edildiği grup, akciğer enfeksiyonları ve grip enfeksiyonu sonrası ölüm gibi ciddi risk grubunda olan insanlardır.
Bu grupta olan insanlar:
*65 yaş üstü aşılanmalıdır çünkü bu insanlarda en az bir kronik hastalık vardır ve komplikasyonlar açısından yüksek riske sebep olur.
*Kronik akciğer, börek ve kalp hastaları
*Diyabet hastaları, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, şiddetli anemisi olanlar
*Grip mevsiminde hamileliğin ilk 3 ayını tamamlayan kadınlar
*Huzurevlerinde kalanlar
*Yüksek riskli hastalarla yakın temasta bulunan sağlık çalışanları (hastaları korumak için)
Grip aşısının koruyuculuğu yüksek mi?
Grip aşısının etkinliği insandan insana göre değişir. Genç yetişkinlerde aşının gribi önleme oranının yüzde 70 ila 90 arasında olduğu söyleniyor. Aşı, kronik tıbbi sorunları olan yaşlı erişkinlerde influenza enfeksiyonunu önlemede daha az etkili olsa da, hastalık şiddetini, komplikasyonları ve mortaliteyi azaltmada oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Aşının yaşlılarda hastaneye yatışları ve ölüm oranını azalttığı ortaya çıkmıştır. Ancak, bazı kişiler yeterince etkili olmadığını düşündüğü için aşı olmayı reddediyor.
İnsanların bu şekilde düşünmesinin birkaç nedeni var. En yaygın neden, grip aşısı olduktan sonra grip benzeri bir üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmektir. Aşı ayrıca diğer virüs ve bakterilerin neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı kişiyi korumaz. Ancak bu enfeksiyonların seyri gripten çok daha hafiftir. Grip aşısı olan bir kişi de grip virüsünden etkilenebilir.
Grip aşısının yan etkileri nelerdir? Grip aşısı olmaması gereken gruplar var mı?
Herhangi bir aşı veya ilaç gibi, bu aşı da alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bununla birlikte, grip aşısıyla ilgili bildirilen önemli alerjik reaksiyonların oranı son derece düşüktür. Grip aşısı olan çoğu kişinin ciddi bir yan etkisi olmaz.
En sık bildirilen yan etki enjeksiyon yerinde ağrıdır. Bu ağrı 2 güne kadar sürebilir. Ancak genelde hafiftir ve kişinin günlük aktivitelerini etkilemez. Nadir durumlarda, çocuklar aşıdan sonra 6-12 saate kadar sürebilen ateş ve kas ağrıları yaşayabilir. Bazı insanlar grip aşısının da gribe neden olabileceğini düşündükleri için aşı olmayı reddederler. Türkiye’de kullanılan grip aşıları canlı aşı değildir bu nedenle enfeksiyona neden olmaz. Grip aşısını herkes güvenle yaptırabilir. Emziren kadınlara da aşı yapılabilir. Aşı anneye veya bebeğe zarar vermez.
Gripten korunmak için ne yapabilirim?
Gribe neden olan virüs oldukça bulaşıcıdır bu nedenle gripli insanlardan uzak durmak, sağlıklı beslenmek gibi basit adımlarla önüne geçilemeyeceği unutulmamalıdır.
Hastalığı önlemek için aşılama yöntemleri, antiviral ilaçlarla korunma ve antiviral ilaçların hastalığın erken başlangıcında kullanılması gibi karşılaştırmalı bir çalışma yapılmış ve aşının en etkili yol olduğu bulunmuştur. Vitaminlerimiz eksik olmamalı ama vitaminlere güvenerek aşı yaptırmaktan ve gerektiğinde ilaç almaktan da geri kalmamalıyız.
Soğuk algınlığı ve grip arasındaki farklar nelerdir?
Soğuk algınlığı ve grip sıklıkla birbiriyle karıştırılır. Soğuk algınlığı ve grip, farklı virüslerin sebep olduğu farklı enfeksiyonlardır. Bu nedenle Hastalığın seyri, komplikasyonları ve tedavisi farklıdır.