Örneklem Nedir?
Örneklem nedir? Kısaca Bir evrenin tamamının ölçülemediği durumlarda, evreni çok daha iyi temsil edebileceğine inanılan Rassal seçilmiş ve yeterli küme olarak tanımlanabilir.
Örnekleme yöntemi için kullanılan alt türler şunlardır:
ÖRNEKLEM YÖNTEMLERİ NELERDİR
Uygun (Elverişlilik) Örnekleme:
Bu örnekleme yöntemi araştırmaya hız kazandırır. Çünkü araştırmacıya yakın ve erişebilmesi kolay olan duruma göre hareket etmesine olanak sağlar. Fakat bu yöntem diğer yöntemlerin uygulanması zor olduğu zamanlarda tercih edilmektedir. Yanlılık seviyesi yüksektir.
Kota Örnekleme:
Araştırmaya şekil veren topluluğun belli başlı özelliklerini yansıtabilmek için, topluluğun içinden yalnız belli başlı özelliklerde olan örneklerin belirlenmesi ile oluşturulan örneklem kota örneklemdir. Özellikler, genellikle coğrafi bölge, cinsiyet, sosyal sınıf vb. ölçütlere göre oluşturulur. Ancak seçilen örneklerin belirlenmesi olasılığı olmadan araştırmacı tarafından belirlenen sayıda bireyin seçilmesiyle olur. Zaman ve kaynak imkânı fazlaysa bu kota örneklem kullanılabilir.
Kartopu Örnekleme:
Özellikle sık rastlanmayan durumların araştırılmasında tercih edilen yöntemdir. Bir kişiyle temas kurulduğunda bu kişinin yardımıyla aynı nitelik ve nicelikteki insanlara ulaşılır. Böyle yaparak zincirleme örneklem oluşturulur.
Rastlantısal Örnekleme:
Araştırmacı örnekleme dâhil olacak örnekleri kendisi karar vermez. Sadece evrene göre sınırlılıklarını belirtir ve ona göre bu belirlenen sınırlar içinde kalan örnekler rastgele seçilir. Olasılıkların olduğu örneklemdir. Örnekleme seçilen birim ve kişilerin örneğe seçilme olasılığı başta bellidir. Bu şekilde seçim ile seçime bağlı yandaşlık olasılığını azaltmayı amaçlar.
Dört alt başlığa ayrılır.
Basit rastgele örnekleme:
Bütün birimler seçimde eşit şanstadır. Uygulama esnasında tüm birimler listelenir ve listeden rastgele birimler seçilir.
Sistematik rastgele örnekleme:
Evrenin büyük olduğu durumlarda kullanılan örneklemdir. Bu örneklemin içeriği belirli bir sistematiğe dayalıdır ve çalışma evreninden belirli aralıklarla atlayarak belirlenmiş sayıda birim seçilir.
Tabakalı rastgele örnekleme:
Evren kendi içinde homojen(türdeş) tabakalara ayrılır ve bu tabakalardan örnekler seçilir. Seçilen seçimler birleştirilir. Tabakalı örnekleme ve sınırları belirlenmiş bir evrende alt tabakalar veya alt birim gruplarının var olduğu durumda kullanılan örneklemdir.
Küme tipi rastgele örnekleme:
Evren birey ve birimler yerine kümelere ayrılır. Evren genişliği çok büyük ve birimler geniş bir coğrafi alana yayılmış olduğu vakit örneklemin evrendeki birimlerden basit rastgele seçim yöntemi ile değil de, birimlerden oluşturulan gruplardan rastgele seçim yaparak oluşturulması daha etkili olabilir. Olasılık örnekleme kurallarına uyan bir örneklem yöntemidir.
Gelişigüzel (haphazard) Örnekleme:
Araştırmanın saptadığı örneklem büyüklüğüne göre herhangi bir şekilde evrenin bir parçasını alması sonucunda meydana gelen örneklemdir. Örneğin herhangi bir üniversiteye gidip saptanacak sayıda öğrenciyi hemen seçmek. rasgele ve olasılık seçim ihtimalini tümden kaldırır. Olasılıklı ihtimali olmayan örneklemdir.
