Paranoya Nedir?
Paranoya nedir? Kişinin korku, panik ve endişe durumuna kapılması olarak tanımlanmaktadır. Bu hastalığa yakalanan kişiler, korku, panik, endişe duygularının her birini aşırı derecede hissederler. Eskiden akıl sağlığını yitiren insanlar için paranoya, akıl hastaları içinde kullanılırdı.
Hastalığın fark edilme durumu, bencillik davranma, aşırı güvensizlik, kuşku olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu insanlar kimseye güvenmeme duygusunun yanı sıra kendilerine çeşitli senaryolar yazarlar ve bu yazdığı seneryo ’ya inanırlar. Kendisine bir komplo kurulduğunu dahi düşünürler. Hastalar, kendilerinin paranoya olduğundan haberdar olmazlar.
Paranoya Nedir? Belirtileri, Tedavisi
Paranoya kişileri, bu hastalığı kabul etmemenin yanı sıra çevresine ve kendilerine zarar verme eğilimindedirler. Bu kişiler, tedaviyi reddetmeleri durumunda intihara ve cinnete kadar gidebilirler. Birçok hasta, aile fertlerini öldürme eylemiyle karşı karşıya kalmışlardır.
Paranoya ne demek
Paranoya, erken teşhis edilmesi gereken ve erken tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Hastalar, tedaviyi reddederler ve hasta olduklarını kabul etmezler. Bundan dolayı tedavi edilmeleri güçtür. Tedaviye ikna edilen hastalar, hastalık süresince yaptıklarına şaşırır ve bunları kendilerinin yaptıklarına inanamazlar.
Tedavi edilemeyen hastalar çok daha ileri düzeyde psikolojik hastalıklarla karşı karşıya kalabilirler. Bundan dolayı çevresi tarafından dışlanmayla ve yalnızlaşmayla karşı karşılaşır. Bu kişiler, çevresindeki kişilere güvensiz yaklaştıktan dolayı kimseyle arkadaşlık kuramazlar.
Paranoyak nedir? Paranoya Süreçleri
İlk evre hastanın çevresini sürekli incelediği dikkat ve analiz evresidir. Paranoya hastalığı kendisine karşı olan davranışları inceler ve anlamlandırmaya çalışır. Hastalığın ilk evresinden sonra, Perseküsyon dönemi gelmektedir. Hasta kendini bu süreçte çevresinden zarar geldiğini düşünerek korumaya çalışmaktadır. Çevresine şüpheyle yaklaşırlar ve etrafındakilerin kendilerine komplo kurduklarını düşünürler.
Hastaların bazıları, kendilerine yönelik ölümcül eylemler girişiminde bulunulduğunu varsayarlar ve kendilerini korumaya alırlar. Bundan dolayı kendilerini korumak adına evlerini taşıyabilirler, iş yerlerinden ayrılabilirler hatta yürüdükleri yolları dahi değiştirebilirler.
Hastalar bu süreçlerden sonra kendilerinin çevre tarafından kıskanıldığını ve üstün olarak yaratıldıklarına inanırlar. Birçok hastada bu evreler sırasıyla görülmenin yanı sıra bazı evreler bir arada da görülebilmektedir.
Paranoya Hastalığı Neden Olur?
Hastalığın ortaya çıkmasında bir ve birden fazla etken bir arada olabilmektedir. Bazı hastaların hastalığı, çocukluk döneminde ortaya çıkmakta ve belirli süreçlerin gerçekleşmesinden sonra hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Birçok hasta, çocukluk döneminde yaşanan rahatsızlık sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu dönemde yaşanan olaylar ve çocuğun kendisi veya ailesi üzerinde yaşadıkları travmalar, hastalığın sebebi olabilmektedir. Çocukluk döneminde kaynaklanan kazalar veya büyükler tarafından aşağılanmak, önemsenmemek, şiddete maruz kalmak bu hastalığa zemin hazırlayabilmektedir.
Paranoya tedavisi
Çocuk, çocukluk veya ergenlik döneminde çevresi veya ebeveynleri tarafından sürekli aşağılanması, lakaplar takılması, dalga geçilmesi veya tam tersi pohpohlanması durumunda paranoya hastalığına maruz kalabilir. Bu kişiler ilerleyen durumlarda, kendilerinin özel olduklarını ve üstün olduklarını düşünebilirler. Paranoya nedenleri arasında kişinin mesleki durumu da sayılabilmektedir. Örneğin, askeri ya da polis teşkilatı görevlileri işleri gereği kendilerinin sürekli olarak takip edildiklerini, kendilerine tuzak kurulduğunu veya öldürüleceğini düşünebilirler.
Paranoya Belirtileri Nelerdir?
Çevresel ve genetik faktörler, paranoya belirtileri arasında yer almaktadır. Genelde genetik bir hastalıktır. Bundan dolayı, ailede birinin bu hastalığa yakalanması risk faktörleri arasında yer almaktadır.
Çevresel faktörlerin yanı sıra, aile ve diğer ortamlarda karşılaşılan problemler, travma ve şiddet bu hastalığın yakalanmasında belirleyici etkilerdendir. Genetik faktörler bu hastalığın oluşumunda, çevresel faktörlere göre daha belirgindir. Fakat her şüphecilik bir paranoya belirtisi değildir. İnsanlar, duygusal oldukları dönemlerde zaman zaman çevresindeki kişilere karşı şüphe ve kuşku ile yaklaşabilirler. Koşulların iyileşmesi durumunda bu duyguları da değişmektedir.
Paranoya tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?
Hastalığın ilk evrelerinde kişiler, iletişim kurmayı tercih etmezler hatta çekinirler. İnsanlara korkarak yaklaşırlar. Bunun ilerlemesi durumunda da şizofreni olma ihtimalleri de söz konusu olabilmektedir.
Paranoyanın en büyük belirtileri arasında, başkalarının kendilerine zarar vereceği ve kendilerini kandırdıkları şüphesi bulunmaktadır. Bundan dolayı şüphelendikleri kişilere karşı kötü düşünceler beslerler ve kin tutarlar. Aşırı şüpheci tavırlarından dolayı, her sözde bir ima ve gözdağı ararlar, sıradan sözleri dahi kendilerine yönelik bir tehdit olarak algılarlar.
Hastalar, kendilerini çevresinden kimseye yakın hissetmezler. Genelde en yakınlarından şüphelenirler. Bundan dolayı kimseye sır vermezler ve kendileri ile ilgili hiçbir durumu anlatmazlar. Bu kişilerin, sırlarını kendilerine yönelik kullanacaklarını düşünürler.
Bu kişiler, karşılarındaki kişilerin sözlerini ve davranışlarını yanlış algılamaları durumunda saldırgan davranışlarda bulunabilirler. Genelde yakın arkadaşları ve eşlerinden şüphe duyarlar.
Paranoya Teşhisi
Paranoya hastalarında teşhis koyabilmek için, belirtilerin en az 4 tanesinin taşınması gerekir. Paranoya teşhisinin genellikle toplumda sürekli sorun çıkaran ve tartışmalara giren kişilere konulduğu saptanmıştır. Bu kişiler, genellikle sert ve saldırgan tepkiler gösterirler. Bu tepkilerinin en büyük nedeni çevrelerini ve yakınlarını kontrol etme isteklerinden kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı eleştirilmekten hiç hoşlanmazlar.
Kendilerini eleştirilenlere karşı daha kuşkusu davranırlar. Kendilerinin eleştirilmesinden hoşlanmayan bu kişiler etrafındakileri sürekli eleştirirler. Hatta eleştirilmediklerinde dahi kendilerinin tehdit edildiklerini, başlarına gelen şeylerden etrafındaki kişilerin suçlu olduğunu düşünürler. Bu düşüncelerinin gerçekle hiçbir ilgisi yoktur. Sürekli bir savunma ve teyakkuz durumu içerisindedirler.
Paranoya bazen tek bir hastalık olarak değil, birçok psikolojik rahatsızlık ile aynı anda görülebilmektedir.
Tuzla Paranoya Tedavisi
Paranoya Nedir? Tedavisinin yapılabilmesi için, teşhisinin net olarak yapılabilmesi gerekmektedir. Çünkü bu hastalık ile benzer belirtileri ortaya koyan birçok psikolojik hastalık bulunmaktadır. Hastalığın tedavi edilebilmesi için tümör ve damar hastalıklarının yaşanmaması gerekir. Hastalara önce teşhis konur ardından da hemen tedavi edilmesi gerekir. Birçok hasta, tedaviyi kabul etmezler. En kötüsü de bu bireyler, çevrelerine zarar verme eğilimi taşırlar.
Hastalar, kolay fark edilirler. Çünkü genellikle aşırı şüpheli, endişeli ve kuşkucu yönleriyle dikkat çekerler. Hatta teşhis konulmadan dahi bu kişiler çevreleri tarafından paranoyak olarak isimlendirilirler.
Hastaların erken dönemde tedavi edilmeleri şarttır. Aksi takdirde, toplumdan dışlanma, yalnız kalma, arkadaş ve aile ilişkilerinin bozması ve sona ermesi, ölüm, cinayet gibi durumlarla karşı karşıya kalabilirler. Küçükten büyüğe birçok sorunu aynı anda yaşarlar.
Hastaların çok büyük bir kısmı hastalığı kabul etmez. Bundan dolayı tedavide geç kalınabilir. Bu süreçte doktorlar tarafından, hastalığın ortaya çıkma nedenleri tespit edilmelidir. Hastalığın nedeni tespit edildikten sonra ilaçlar ve psikolojik destek yardımıyla bu süreç daha kolay atlanabilir. Paranoya tedavisinde erken teşhisin son derece önemli olduğu hasta yakınları tarafından unutulmamalıdır.