Özsaygınızın düştüğünü nasıl anlayabilirsiniz?
Özsaygınızın düştüğünü nasıl anlayabilirsiniz? Depresyon yaşayan insanların birçoğunda özsaygı oldukça düşüktür. Buna, sevdiğiniz insanlar tarafından değer görmediğinizi anlamanız veya öyle zannetmeniz neden olur. Özsaygınızın düşük olup olmadığını anlamak istiyorsanız kendinize şu soruları sorabilirsiniz:
- Kendinizi nasıl değerlendirirsiniz? Sizce siz değerli bir insan mısınız? Neden?
- Dünyadaki değeriniz hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Sizce dünyadaki değeriniz nedir?
- Diğer insanlar için sizce ne kadar değerlisiniz?
Bu sorulara vereceğiniz samimi ve dürüst yanıtlar, özsaygınızın ne durumda olduğunu daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.
Düşük Özsaygı Sağlıklı Özsaygı
Sosyal olarak başarısız Kendine güvenen
Kaygılı ve stresli Bir hedefi olan, o hedef için çalışan
Karamsar İyimser
Şüpheci Güvenen
İletişim becerisi zayıf Sağlıklı iletişim kurabilen
Motivasyonu düşük Kendi başına güçlü hisseden
Güvensiz Hatalarını kabul edebilen
Fırsatları görmezden gelen Güçlü yönlerinin farkında olan
Özsaygımız Neden Düşük?
Düşük özsaygının psikologlar tarafından belirlenmiş bazı nedenleri var. Bu nedenlerden biri veya birkaçı, özsaygınızın düşmesine neden olmuş olabilir.
- Çocukluk travması (çocukken cinsel istismar, dayak gibi kötü muamelelere maruz kalmak, sevilen birini kaybetmek, ebeveynlerin boşanması vb.)
- Ekonomik olarak güçsüz olmak
- İşsizlik
- Kişinin imajını (dışarıdan nasıl göründüğünü) beğenmemesi
- Ailenin kişiye değer vermemesi
- Aşırı kötü eleştiriye maruz kalmak
- Alay edilmek
- Aldatılmak
- Gerçekçi olmayan beklentiler içinde olmak
Özsaygımızı Nasıl Yükseltiriz?
Özsaygımızı yükseltmenin en temel yolu, kendimizle iyi bir ilişki kurmaya başlamaktır. Buna bağlı olarak özsaygımızı yükseltmek için aşağıdaki yöntemlerden yardım alabiliriz.
1. Kendinizle Olumlu Konuşmalısınız
Bu yöntemi uygulamak için, kendimizle üç temel başlıkta konuşabiliriz:
Yapamayacağımızı düşündüğümüz ve korktuğumuz her seçimde; “yapabilirim” diyerek kendimizi motive etmeliyiz.
Zihnimizden olumsuz konuşmalar veya düşünceler yüksel meye başladığında; kendimize “dur” diyerek olumsuz düşünceleri durdurmalıyız.
İyi bir iş yaptığımız her zaman; kendimize “harikasın” diyerek kendimizi motive etmeli ve ödüllendirmeliyiz.
2. Kendinizle İlgilenmelisiniz
Özsaygımızın düşük olmasının nedeni, kendimizi değersiz hissetmemizdir. Eğer çevremizde bizimle ilgilenen, bize sevgisini gösteren insanlar az ise özsaygımız daha çok azalır. Kimseden bir yardım beklemeden kendiniz için harekete geçmelisiniz. Kendinizle ilgilenmeli, sağlığını güçlendirmek için beslenmenize dikkat etmeli, ruh sağlığınızı geliştirmek için bir hobi edinmeli, kendinize keyif alacağınız bir uğraş bulmalısınız. ilginizi çekebilir; Uykusuzluk (insomnia) Nedenleri nedir?
3. Kendinizi Başkalarıyla Kıyaslamamalısınız
Özsaygınızın azalmasının bir nedeni de kendinizi diğer insanlarla kıyaslamaktır. Size göre başarı ölçütlerini yerine getirmiş insanları kendinizle kıyasladığınızda özsaygınız düşer. Örneğin iş bulamadıysanız iyi bir işi olan arkadaşınızı, bir aile kuramadıysanız evli ve çocuklu arkadaşınızı kendinizle kıyasladığınızda umutsuzluğa düşersiniz ve özsaygınız azalır. Kendinizi diğerleriyle kıyasladığınızda, başarısız olduğunuza, şansız olduğunuza veya beceriksiz olduğunuza kendinizi inandırmanız oldukça kolaydır. Bu şekilde hem zamanınızı boşuna harcamış olursunuz hem de kendinizi boş yere üzmüş olursunuz. Kendinizi diğer insanlarla kıyaslamak yerine sahip olduğunuz iyi şeylerin bir listesini yapabilirsiniz. Böylece güçlü ve güçsüz yönlerinizi belirleyerek özsaygınızı yükseltmek için kendinizi motive edebilirsiniz.
4. Yaşadığınız Olumsuzlukları Geçmişte Bırakın
Düşük özsaygının nedenlerinden biri de diğer insanlarla yaşadığımız olumsuz deneyimlerdir. Örneğin aldatılmak, kandırılmak, alay edilmek, aptal yerine konmak, görmezden gelinmek gibi hayatınızda birçok olumsuz deneyim yaşamış olabilirsiniz. Özsaygınızın artmasını istiyorsanız yaşadığınız tüm bu olumsuz deneyimleri geçmişte bırakmalı, hem kendinizi hem de onları affetmeyi öğrenmeli, yolunuza devam etmelisiniz. Eğer bunu kendi başınıza başaramıyorsanız bir psikologdan profesyonel yardım alabilirsiniz.
5. İlham Kaynaklarınızı Artırın
Özsaygınızı artırmak istiyorsanız size ilham verecek çeşitli kaynaklardan yararlanmalısınız. Bunu başarmak için, sizi motive edecek iyi kitaplar okuyabilir, yardım gruplarına katılabilir, etrafınızı iyi insanlarla çevreleyebilirsiniz.